Netaji Jayanti: ନେହରୁ ନୁହଁନ୍ତି, 'ନେତାଜୀ' ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଥିଲେ 'ଆଜାଦ' ହିନ୍ଦ ସରକାରର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ

Subhas Chandra Bose Jayanti: ଆଜି ମହାନ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ (Subhas Chandra Bose) ଓରଫ ନେତାଜୀଙ୍କ ଜନ୍ମ ବାର୍ଷିକୀ । ଯଦି କେହି ଆପଣଙ୍କୁ ପଚାରନ୍ତି ଦେଶର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ (India first PM) ନାମ କ’ଣ ଥିଲା? ତେଣୁ ଆପଣ କହିଥାନ୍ତି ଯେ ଦେଶର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପଣ୍ଡିତ ଜବାହରଲାଲ ନେହରୁ (Pandit Jawaharlal Nehru) ଥିଲେ । ଭାରତର ଛୋଟ ବିଦ୍ୟାଳୟଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ବୃହତ୍ତମ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ସମାନ ଉତ୍ତର ଦେବେ, କାରଣ ଏହି କଥା ପିଲାଦିନରୁ ଭାରତର ସ୍କୁଲ ବହିଗୁଡ଼ିକରେ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଯାଇଛି । କିନ୍ତୁ ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସତ୍ୟ ନୁହେଁ । କାରଣ, ନେହରୁ ୧୯୪୭ ମସିହାରେ ଦେଶ ସ୍ୱାଧୀନ ହେବା ମାତ୍ରେ କୌଣସି ନିର୍ବାଚନ ନ ଲଢ଼ି ଲର୍ଡ ମାଉଣ୍ଟବ୍ୟାଟେନଙ୍କ (Lord Mountbatten) ସମ୍ମୁଖରେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇ ଯାଇଥିଲେ । ଯେତେବେଳେ କି, ସେହି ସମୟରେ କଂଗ୍ରେସର ୧୫ଟି ପ୍ରାଦେଶିକ କମିଟି ମଧ୍ୟରୁ ୧୨ ଜଣ ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲଙ୍କୁ (Sardar Vallabhbhai Patel) ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କରିବାକୁ ଦାବି କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ, ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ (Mahatma Gandhi) ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ଯେ ନେହରୁ ପଟେଲଙ୍କ ଅଧୀନରେ ରହି କାମ କରିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିବେ ନାହିଁ, ତେଣୁ ଗାନ୍ଧୀ ସର୍ଦ୍ଦାର ପଟେଲଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ପ୍ରାର୍ଥୀପତ୍ର ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିବାକୁ ଚାପ ପକାଇଲେ ଓ ନେହେରୁଙ୍କୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇ ଯାଇଥିଲେ ।

ବାସ୍ତବରେ ବାସ୍ତବତା ହେଉଛି ପଣ୍ଡିତ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ ମଧ୍ୟ ଦେଶର ପ୍ରଥମ ସ୍ଵାଧୀନ ସରକାରର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନତାଜୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ସେଠାରେ ଥିଲେ । ଆପଣ ହୁଏତ ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱାସ ନ କରିପାରନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ଏହା ଆପଣଙ୍କ ଦୋଷ ନୁହେଁ । ସ୍ୱାଧୀନ ଭାରତରେ ସରକାର କେବଳ କିଛି ବିଶେଷ ଇତିହାସକାର ମାନଙ୍କୁ ମାନ୍ୟତା ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ଇତିହାସକାର ମାନେ ଦେଶର ଇତିହାସ ସହ ଜଡିତ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଘଟଣାକୁ ଆପଣଙ୍କଠାରୁ ଲୁଚାଇ ରଖିଛନ୍ତି । ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ଦେଶର ପ୍ରଥମ ସ୍ୱାଧୀନ ସରକାରର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ, ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ଓ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଏହି କଥା ଆପଣଙ୍କୁ ଇତିହାସ ବହିରେ କେବେ ବି କୁହାଯାଇ ନାହିଁ ।

୨୦୧୭ ମସିହାରେ ୨୧ ଅକ୍ଟୋବରରେ ମୋଦୀ ସରକାର ଦେଶର ପ୍ରଥମ ସ୍ୱାଧୀନ ସରକାରଙ୍କ ୭୫ ତମ ବାର୍ଷିକୀ ପାଳନ କରିଥିଲେ । ଏହି ସରକାର 'ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ସରକାର' ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା । ଏହି ସରକାର ୨୧ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୪୩ ରେ ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା । ଭାରତର ପ୍ରଥମ ସ୍ୱାଧୀନ ସରକାରର ସ୍ଥାପନା ୨୧ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୪୩ ରେ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଘୋଷଣା ପରେ ତୁରନ୍ତ, ୨୩ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୪୩ ରେ ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ସରକାର ଦ୍ୱିତୀୟ ବିଶ୍ୱଯୁଦ୍ଧ ମୈଦାନରେ ଏଣ୍ଟ୍ରି କରିଥିଲେ । ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ସରକାରର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ବ୍ରିଟେନ ଓ ଆମେରିକା ବିରୋଧରେ ଯୁଦ୍ଧ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।

ସେତେବେଳେ ୯ଟି ଦେଶର ସରକାର ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ସରକାରକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇଥିଲେ । ୨୩ ଅକ୍ଟୋବର ୧୯୪୩ ରେ ଜାପାନ ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ସରକାରକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇଥିଲା । ଏହା ପରେ ଜର୍ମାନୀ, ଫିଲିପାଇନ୍ସ, ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ, ମଞ୍ଚୁରିଆ ଓ କ୍ରୋଏସିଆ ମଧ୍ୟ ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ସରକାରକୁ ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇଥିଲେ । ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ସରକାର ଜାପାନ ସରକାରଙ୍କ ସହ ମିଆଁମାର ଦେଇ ଉତ୍ତର ପୂର୍ବ ଭାରତରେ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରିଥିଲେ । ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ ବର୍ମାର ରାଜଧାନୀ ରେଙ୍ଗୁନକୁ ନିଜର ମୁଖ୍ୟାଳୟ କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଏହା ଜାପାନ ଦ୍ୱାରା ଅଧିକୃତ ହୋଇଥିଲା । ୧୮ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୪୪ ମସିହାରେ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷଙ୍କ ଆଜାଦ ହିନ୍ଦ ଫୌଜ ଭାରତ ଭୂମୀରେ ପାଦ ଥାପିଥିଲା । ଓ ସେହି ସ୍ଥାନ ବର୍ତ୍ତମାନ ନାଗାଲାଣ୍ଡର ରାଜଧାନୀ କୋହିମା ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ।